ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΣΤΑ ΤΑΜΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ

Νέες παρεµβάσεις στο ασφαλιστικό σύστηµα για τον περιορισµό των δαπανών «δείχνουν» τα στοιχεία του προϋπολογισµού για το 2012, καθώς τα οικονοµικά στοιχεία των εσόδων από εισφορές εµφανίζονται υπερτιµηµένα και η κρατική επιχορήγηση προς το...
σύστηµα σαφώς χαµηλότερη από αυτήν του 2011. Η δυσκολία των ασφαλιστικών ταµείων να ανταποκριθούν στην κάλυψη των παροχών του 2011 που εκδηλώθηκε τις τελευταίες ηµέρες – µε την καθυστέρηση της εκταµίευσης της έκτης δόσης του δανείου προς τη χώρα – είναι ενδεικτική του αδιεξόδου που θα αντιµετωπίσουν τα Ταµεία το επόµενο έτος, στη διάρκεια του οποίου τα οικονοµικά µεγέθη θα είναι σαφώς περιορισµένα.

∆ύο στοιχεία του προϋπολογισµού είναι ενδεικτικά για την αναγκαιότητα που αναπόφευκτα θα προκύψει για τη λήψη νέων µέτρων εντός του 2012.

Το πρώτο αφορά τα έσοδα του συστήµατος από εισφορές. Το 2011 τα έσοδα από εισφορές είχαν εκτιµηθεί γύρω στα 18,3 δισ. ευρώ, ενώ το 2012 προϋπολογίζονται σε 17,9 δισ. ευρώ. ∆ηλαδή, προβλέπεται µείωση των εσόδων από εισφορές κατά 0,4 δισ. ευρώ, όταν θεωρείται βέβαιον ότι και το επόµενο έτος η ανεργία θα αυξηθεί και οι µειωµένες αµοιβές θα επικρατήσουν σε ολόκληρο τον ιδιωτικό τοµέα. Με αυτά τα δεδοµένα η επίετευξη των στόχων του προϋπολογισµού για τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήµατος από τις εισφορές, θεωρείται µάλλον αβέβαιη. Θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ότι εξαιτίας της οικονοµικής κρίσης το ΙΚΑ και ο ΟΑΕ∆ έχασαν εντός του 2011 εισφορές υψηλότερες από 3 δισ. ευρώ εξαιτίας της αυξηµένης ανεργίας και των µειωµένων αποδοχών στον ιδιωτικό τοµέα. Το πρόβληµα των Ταµείων είναι εξαιρετικά σοβαρό, γεγονός που φαίνεται σε πρόσφατη δήλωση του υπουργού Εργασίας κ. Γ. Κουτρουµάνη προς «Το Βήµα» σύµφωνα µε την οποία, «αν η κρίση συνεχισθεί µε τα ίδια χαρακτηριστικά και µετά το 2012, τότε τα ασφαλιστικά ταµεία θα αντιµετωπίσουν σοβαρά προβλήµατα».

Το δεύτερο στοιχείο του προϋπολογισµού αφορά την κρατική επιχορήγηση προς τα ασφαλιστικά ταµεία. Το 2012 προβλέπεται µικρότερη επιχορήγηση κατά 1,4 δισ. ευρώ, δηλαδή θα δοθούν 15,3 δισ. αντί των 13,9 δισ. ευρώ που δόθηκαν το 2011. Κατά το τρέχον έτος τα µεγάλα Ταµεία (ΙΚΑ και ΟΑΕΕ) εξάντλησαν το ύψος της κρατικής επιχορήγησης από τον Σεπτέµβριο και αναγκάστηκαν να ρευστοποιήσουν στοιχεία της κινητής περιουσίας τους για να αντεπεξέλθουν στις τρέχουσες παροχές τους. Τελικώς, ούτε αυτό σταθηκε αρκετό και εγκρίθηκε επιπλέον κρατική χρηµατοδότηση για να καταβληθούν οι παροχές των τελευταίων µηνών του έτους. Το 2012, µε µικρότερη κρατική επιχορήγηση και µε παρατεταµένη απώλεια εσόδων από τις εισφορές (λόγω ύφεσης και ανεργίας), είναι βέβαιον ότι τα Ταµεία θα έλθουν σύντοµα σε οικονοµικό αδιέξοδο.

Με αυτά τα δεδοµένα η λήψη νέων µέτρων στο ασφαλιστικό σύστηµα θεωρείται η µόνη διέξοδος για την κυβέρνηση. Ανάλογη πρόβλεψη είχε διατυπώσει πριν από περίπου έναν µήνα ο επιστηµονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ κ. Σ. Ροµπόλης ο οποίος εκτιµά ότι η τροποποίηση του ασφαλιστικού συστήµατος επί τα χείρω είναι εξαιρετικά πιθανή εντός του 2012. Κατά τον επιστηµονικό διευθυντή του Ινστιτούτου, µε τις νέες αλλαγές θα δοθεί έµφαση στην αναλογικότητα των συντάξεων και των καταβαλλόµενων εισφορών. ∆ηλαδή, το ποσό της σύνταξης που θα λαµβάνει ο συνταξιούχος στη διάρκεια του βίου του θα είναι µικρότερο από το ποσό των εισφορών που κατέβαλε στο σύνολο του εργασιακού του βίου.

Προτροπές για παρεµβάσεις στο Ασφαλιστικό διατυπώνουν και ελεγκτές της τρόικας µετά τη ραγδαία επιδείνωση των οικονοµικών δεδοµένων του ασφαλιστικού συστήµατος εξαιτίας της κατακόρυφης αύξησης της ανεργίας.

Οι επόμενες αλλαγές
Η νέα λίστα των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελµάτων και η περικοπή των επικουρικών συντάξεων µε την πλήρη αναδιάρθρωση του σηµερινού καθεστώτος που διέπει τα επικουρικά ταµεία αποτελούν τις δροµολογηµένες αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστηµα που αναµένεται να εξειδικευθούν το επόµενο διάστηµα. Ο υπουργός Εργασίας κ. Γ. Κουτρουµάνης µιλώντας στη Βουλή έδωσε το χρονοδιάγραµµα των αλλαγών που έχουν δροµολογηθεί:

1. Τις επόµενες ηµέρες θα δηµοσιοποιηθεί η νέα λίστα βαρέων και ανθυγιεινών (ΒΑΕ), η οποία θα ισχύσει αναδροµικά από τις αρχές Νοεµβρίου. Από αυτήν θα εξαιρεθούν επαγγέλµατα που απασχολούν σήµερα περισσότερους από 100.000-120.000 εργαζοµένους, ενώ αναµένεται να ενταχθούν άλλες ειδικότητες.

2. Η υλοποίηση της συµφωνίας η οποία ρυθµίστηκε νοµοθετικά προκειµένου οι φαρµακευτικές εταιρείες να καταβάλουν 262 εκατ. ευρώ ως τις 15 ∆εκεµβρίου στα ασφαλιστικά ταµεία.

3. Η ολοκλήρωση ως το τέλος του 2011 της λειτουργίας του Ενιαίου Οργανισµού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας, η εφαρµογή ενιαίου κανονισµού παροχών και η υπογραφή ενιαίων συµβάσεων µε τους γιατρούς, τα φαρµακεία, τις κλινικές και τους άλλους παρόχους υγείας.

4. Η ολοκλήρωση ως το τέλος Ιανουαρίου της απογραφής των συνταξιούχων, συµπεριλαµβανοµένων και των συνταξιούχων των επικουρικών ταµείων. ∆ιασταύρωση των στοιχείων για να διαπιστωθεί η τήρηση της νοµοθεσίας σε σχέση µε τα πλαφόν, µε τις διπλές συντάξεις κτλ.

5. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας για την υλοποίηση του διαγωνισµού που αφορά την ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

6. Η ενοποίηση των µηχανισµών ελέγχου και είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών. Θα τεθεί σε εφαρµογή ως το τέλος του 2011.

7. Η επεξεργασία συγκεκριµένου σχεδίου µε στόχο την ενίσχυση της περιουσίας των Ταµείων µετά τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής στις 27 Οκτωβρίου και την εφαρµογή της διαδικασίας ανταλλαγής των οµολόγων.

ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
* Τα δύο βασικά μέτρα που ετοιμάζει το υπουργείο Εργασίας για τα επικουρικά ταμεία είναι: πρώτον, περικοπές στις υφιστάμενες συντάξεις και, δεύτερον, αύξηση κατά 1% των ασφαλιστικών εισφορών. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα Ταμεία που βρίσκονται στο «κόκκινο» δεν θα χορηγούν πλέον συντάξεις πάνω από το 20% της κύριας σύνταξης.

* Το συνολικό ετήσιο έλλειμμα που καλείται να καλύψει η κυβέρνηση με τα μέτρα είναι της τάξεως των 740 εκατ. ευρώ. Το έλλειμμα αυτό θα πρέπει να μηδενιστεί το αργότερο ως το 2014 ώστε τα Ταμεία να είναι σε θέση να καταβάλουν τις συντάξεις «ιδίαις δυνάμεσι», χωρίς οποιαδήποτε ενίσχυση του κρατικού προϋπολογισμού. «Με την εφαρμογή των νέων μέτρων θα πρέπει να εξευρεθούν 600 εκατ. ευρώ πέραν των 140 εκατομμυρίων που θα εξοικονομηθούν με την καθιέρωση της ειδικής εισφοράς (τύπου ΛΑΦΚΑ) στις επικουρικές συντάξεις» δηλώνει ο υπουργός Εργασίας κ. Γ. Κουτρουμάνης.

Προ των πυλών οι νέες αλλαγές στο Ασφαλιστικό
Θα ξεκινήσουν αναδρομικά από την 1η Νοεμβρίου και σταδιακά θα ολοκληρωθούν ως το 2014
Ως το τέλος Νοεµβρίου η κυβέρνηση εκτιµά ότι θα ολοκληρωθούν οι αναλογιστικές µελέτες για τα επικουρικά ταµεία και τα Ταµεία του εφάπαξ. Αµέσως µετά αναµένεται να ανακοινωθούν τα µέτρα για την αλλαγή του τρόπου υπολογισµού των συντάξεων και ως εκ τούτου τη µείωση των συντάξεων που παρέχουν συγκεκριµένα (ελλειµµατικά) Ταµεία «έτσι ώστε να καταστούν οικονοµικώς βιώσιµα».

Οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις θα ξεκινήσουν αναδροµικά από την 1η Νοεµβρίου και σταδιακά θα ολοκληρωθούν ως το 2014. Το ύψος των περικοπών θα κυµαίνεται από 15% ως 40%, ανάλογα µε τα ελλείµµατα που αντιµετωπίζουν τα επικουρικά ταµεία.

Η µείωση στο ΕΤΕΑΜ (επικουρικό του ΙΚΑ), που ασφαλίζει περίπου 650.000 εργαζοµένους, θα είναι 15%, ενώ στα επικουρικά του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα – που αντιµετωπίζουν οικονοµικά προβλήµατα – θα είναι υψηλότερη. Ολα τα επικουρικά ταµεία θα προσαρµόσουν τις συντάξεις τους «στα όρια των οικονοµικών δυνατοτήτων τους». Σηµειωτέον πως οι µειώσεις θα ισχύσουν και στις ήδη καταβαλλόµενες συντάξεις. Ηδη οι επικουρικές συντάξεις έχουν υποστεί µείωση από 3% ως 10% µε την καθιέρωση εισφοράς αλληλεγγύης για τα ποσά άνω των 300 ευρώ από την 1η Σεπτεµβρίου. Πέραν τούτου, οι περικοπές των επικουρικών συντάξεων που θα προέλθουν από την αλλαγή του τρόπου υπολογισµού θα ισχύσουν δύο µήνες νωρίτερα – δηλαδή, από τον Νοέµβριο – και όχι από τον Ιανουάριο του 2012, όπως αρχικώς είχε ανακοινωθεί από την κυβέρνηση. Οι µειώσεις θα αφορούν τόσο τους νυν όσο και τους µελλοντικούς συνταξιούχους.


 Ρεπορτάζ : Κ. Παπαδής
(από το Βήμα της Κυριακής)