Το πρόσφατο περιστατικό ξυλοδαρμού ελεγκτών, το οποίο έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά βίαιων συμβάντων κατά ελεγκτών και ταυτόχρονα η σημαντική αύξηση της λαθρεπιβίβασης καταδεικνύουν για ακόμη μία φορά την ανάγκη ενίσχυσης του σώματος που διενεργεί τους ελέγχους κομίστρου στις αστικές συγκοινωνίες. Η κατάργηση του σώματος εθελοντών ελεγκτών, χωρίς την αντικατάστασή του από άλλο φορέα, έχει σχεδόν εκμηδενίσει τους ελέγχους, με αποτέλεσμα την εκτίναξη της εισιτηριοδιαφυγής και την περαιτέρω βύθιση των εταιρειών στα χρέη. Πριν από λίγες ημέρες τρεις ελεγκτές κομίστρου έπεσαν θύματα ξυλοδαρμού από ομάδα κουκουλοφόρων, αναδεικνύοντας με τον χειρότερο τρόπο τους καθημερινούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι του ΟΑΣΑ.
«Στο πρόσωπό μας βλέπουν το κράτος, βλέπουν εκείνον που επιβάλλει τις αυξήσεις, βλέπουν εκείνον που τις εισπράττει, βλέπουν εκείνον που ενεπλάκη πριν από δύο χρόνια στο περιστατικό με τον ανήλικο που έπεσε από το τρόλεϊ και τραυματίστηκε θανάσιμα» περιγράφει ένας ελεγκτής της ΣΤΑΣΥ, ο οποίος κρίνει ότι επιβάλλεται να διατηρήσει την ανωνυμία του, καταδεικνύοντας το κλίμα που επικρατεί και τον φόβο που αισθάνεται εκείνος και οι συνάδελφοί του. Σήμερα, οι ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες) απασχολούν 120 ελεγκτές και οι ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) 20, αριθμός που σε καμία περίπτωση δεν επαρκεί για την αποτελεσματική καταπολέμηση της εισιτηριοδιαφυγής.
Ο θεσμός των εθελοντών ελεγκτών είχε προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, καθώς η αμοιβή τους προέκυπτε ως ποσοστό των προστίμων, που καταλόγιζαν, με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις να επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο. Αποτελούνταν από εργαζομένους στα οδικά μέσα –στην πλειονότητά τους οδηγούς– οι οποίοι χωρίς κάποια επιπλέον εκπαίδευση, στις ώρες εκτός του ωραρίου τους, πραγματοποιούσαν ελέγχους σε λεωφορεία και τρόλεϊ. Παρά τις διάφορες εξαγγελίες των προηγούμενων κυβερνήσεων και διοικήσεων των συγκοινωνιακών εταιρειών για ενίσχυση του σώματος ελεγκτών μετά την κατάργηση των εθελοντών, τίποτα δεν έγινε επί της ουσίας. Μοναδική κίνηση, πριν από λίγους μήνες ήταν η κατάργηση του σώματος εθελοντών, το οποίο όμως δεν αντικαταστάθηκε από κάποιον άλλο μηχανισμό. Σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, ούτε η παρούσα ηγεσία φαίνεται να έχει κάποιο προγραμματισμό ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου της εισιτηριοδιαφυγής, παρά αναμένει την εγκατάσταση του Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου, το λεγόμενο «έξυπνο εισιτήριο».
Το ηλεκτρονικό εισιτήριο πράγματι θεωρείται το αποτελεσματικότερο όπλο καταπολέμησης της εισιτηριοδιαφυγής, ωστόσο η πλήρης λειτουργία του αναμένεται σε ένα χρόνο περίπου, διάστημα στο οποίο οι εταιρείες θα συνεχίσουν να μαστίζονται από τη λαθρεπιβίβαση και να βυθίζονται ολοένα και περισσότερο στα χρέη. Σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών, Χρ. Σπίρτζη, έχει ζητηθεί από την ανάδοχο εταιρεία του έργου η επιτάχυνση της εγκατάστασης του συστήματος, ώστε αυτό να τεθεί σε λειτουργία τον Ιούνιο του 2016, αντί του Ιανουαρίου του 2017. Ο ίδιος διατείνεται ότι η εταιρεία δεσμεύτηκε ότι θα εγκαταστήσει το σύστημα μέσα στο επόμενο 6μηνο, χωρίς όμως το πλήρες εύρος των λειτουργιών του. Πρακτικά θα υπάρχουν τα ακυρωτικά μηχανήματα σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς, οι επιβάτες θα εξυπηρετούνται από το ηλεκτρονικό εισιτήριο, ωστόσο το πλήρες σύστημα, που αφορά το κέντρο διαχείρισης κυκλοφορίας για παράδειγμα και κάποιες άλλες πρόσθετες λειτουργίες θα παραδοθεί περίπου έξι μήνες αργότερα, όπως υποστηρίζει ο αρμόδιος υπουργός.
Παράλληλα, με την πολυσυζητημένη πρακτική των εσωτερικών μετακινήσεων υπαλλήλων του δημοσίου τομέα και την απορρόφηση εργαζομένων από οργανισμούς που έκλεισαν, θα επιχειρήσει ο ΟΑΣΑ να στελεχώσει το σώμα των ελεγκτών, οι οποίοι θα έχουν ως αποκλειστική απασχόληση τον έλεγχο κομίστρου. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα μετακινηθούν περίπου 50 άτομα από υπηρεσίες του υπ. Υποδομών και άλλα 110 άτομα που προέρχονται από το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας το οποίο καταργήθηκε.
«Στο πρόσωπό μας βλέπουν το κράτος, βλέπουν εκείνον που επιβάλλει τις αυξήσεις, βλέπουν εκείνον που τις εισπράττει, βλέπουν εκείνον που ενεπλάκη πριν από δύο χρόνια στο περιστατικό με τον ανήλικο που έπεσε από το τρόλεϊ και τραυματίστηκε θανάσιμα» περιγράφει ένας ελεγκτής της ΣΤΑΣΥ, ο οποίος κρίνει ότι επιβάλλεται να διατηρήσει την ανωνυμία του, καταδεικνύοντας το κλίμα που επικρατεί και τον φόβο που αισθάνεται εκείνος και οι συνάδελφοί του. Σήμερα, οι ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες) απασχολούν 120 ελεγκτές και οι ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) 20, αριθμός που σε καμία περίπτωση δεν επαρκεί για την αποτελεσματική καταπολέμηση της εισιτηριοδιαφυγής.
Ο θεσμός των εθελοντών ελεγκτών είχε προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, καθώς η αμοιβή τους προέκυπτε ως ποσοστό των προστίμων, που καταλόγιζαν, με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις να επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο. Αποτελούνταν από εργαζομένους στα οδικά μέσα –στην πλειονότητά τους οδηγούς– οι οποίοι χωρίς κάποια επιπλέον εκπαίδευση, στις ώρες εκτός του ωραρίου τους, πραγματοποιούσαν ελέγχους σε λεωφορεία και τρόλεϊ. Παρά τις διάφορες εξαγγελίες των προηγούμενων κυβερνήσεων και διοικήσεων των συγκοινωνιακών εταιρειών για ενίσχυση του σώματος ελεγκτών μετά την κατάργηση των εθελοντών, τίποτα δεν έγινε επί της ουσίας. Μοναδική κίνηση, πριν από λίγους μήνες ήταν η κατάργηση του σώματος εθελοντών, το οποίο όμως δεν αντικαταστάθηκε από κάποιον άλλο μηχανισμό. Σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, ούτε η παρούσα ηγεσία φαίνεται να έχει κάποιο προγραμματισμό ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου της εισιτηριοδιαφυγής, παρά αναμένει την εγκατάσταση του Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου, το λεγόμενο «έξυπνο εισιτήριο».
Το ηλεκτρονικό εισιτήριο πράγματι θεωρείται το αποτελεσματικότερο όπλο καταπολέμησης της εισιτηριοδιαφυγής, ωστόσο η πλήρης λειτουργία του αναμένεται σε ένα χρόνο περίπου, διάστημα στο οποίο οι εταιρείες θα συνεχίσουν να μαστίζονται από τη λαθρεπιβίβαση και να βυθίζονται ολοένα και περισσότερο στα χρέη. Σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών, Χρ. Σπίρτζη, έχει ζητηθεί από την ανάδοχο εταιρεία του έργου η επιτάχυνση της εγκατάστασης του συστήματος, ώστε αυτό να τεθεί σε λειτουργία τον Ιούνιο του 2016, αντί του Ιανουαρίου του 2017. Ο ίδιος διατείνεται ότι η εταιρεία δεσμεύτηκε ότι θα εγκαταστήσει το σύστημα μέσα στο επόμενο 6μηνο, χωρίς όμως το πλήρες εύρος των λειτουργιών του. Πρακτικά θα υπάρχουν τα ακυρωτικά μηχανήματα σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς, οι επιβάτες θα εξυπηρετούνται από το ηλεκτρονικό εισιτήριο, ωστόσο το πλήρες σύστημα, που αφορά το κέντρο διαχείρισης κυκλοφορίας για παράδειγμα και κάποιες άλλες πρόσθετες λειτουργίες θα παραδοθεί περίπου έξι μήνες αργότερα, όπως υποστηρίζει ο αρμόδιος υπουργός.
Παράλληλα, με την πολυσυζητημένη πρακτική των εσωτερικών μετακινήσεων υπαλλήλων του δημοσίου τομέα και την απορρόφηση εργαζομένων από οργανισμούς που έκλεισαν, θα επιχειρήσει ο ΟΑΣΑ να στελεχώσει το σώμα των ελεγκτών, οι οποίοι θα έχουν ως αποκλειστική απασχόληση τον έλεγχο κομίστρου. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα μετακινηθούν περίπου 50 άτομα από υπηρεσίες του υπ. Υποδομών και άλλα 110 άτομα που προέρχονται από το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας το οποίο καταργήθηκε.