Μάλιστα ήδη αναφέρεται το προηγούμενο των Κυπριακών Αερογραμμών, η αποτυχία της ιδιωτικοποίησης των οποίων οδήγησε στην απόφαση για το κλείσιμό τους τον Ιανουάριο του 2015. Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες: Σύντομα εκπνέει η προθεσμία για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών για το 100% του μετοχικού κεφαλαίου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στο πλαίσιο της σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας που διενεργεί το ΤΑΙΠΕΔ. Ολες οι ελπίδες για αξιόπιστη δεσμευτική προσφορά εναποτίθενται στην ιταλική κρατική σιδηροδρομική εταιρεία Ferrovie dello Stato Italiane που φέρεται μάλιστα να ζήτησε αυτή την εβδομάδα παράταση για να προετοιμαστεί καλύτερα. Οι άλλες δύο εταιρείες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την εξαγορά είναι οι ρωσικοί σιδηρόδρομοι Rossiyskie Zheleznye Dorogi και η ελληνική εισηγμένη ΓΕΚ Τέρνα.
Ομως οι Ρώσοι εξακολουθούν να μιλούν για συνδυασμένο ενδιαφέρον όσον αφορά το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και παράλληλα να διατυπώνουν προβληματισμό για τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί διαγραφής χρεών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Εκτιμούν δηλαδή πως μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με δυσάρεστες εξελίξεις αλλά και υποχρεώσεις. Η ΓΕΚ Τέρνα είχε αρχικά κατέβει στον διαγωνισμό μαζί με τους Ρώσους –και σε συνεννόηση μαζί τους στη νέα διαδικασία που «τρέχει» τώρα– και το ενδιαφέρον της εστιαζόταν και εστιάζεται όχι στη λειτουργία των εμπορικών και επιβατικών μεταφορών, αλλά στα έργα που συνεπάγεται η ιδιωτικοποίηση. Ετσι η κάθοδός της αυτόνομα εκτιμάται ως μη ενδεχόμενη. Τι θα συμβεί όμως σε περίπτωση που ο διαγωνισμός κηρυχθεί άγονος; Η επαναπροκήρυξη δεν φαίνεται να αποτελεί αυτόματη επιλογή, καθώς σύμφωνα με κύκλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν παρέλθει άκαρπα τρία ολόκληρα χρόνια από την προκήρυξη του διαγωνισμού, η ολοκλήρωση του οποίου αποτελεί μέρος της συμφωνίας Επιτροπής Αθήνας για τον διακανονισμό των παράνομων κρατικών επιδοτήσεων προς τον ΟΣΕ. Με απλά λόγια, εάν τελικά δεν επιτευχθεί ο στόχος της ιδιωτικοποίησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεν θα διαγραφούν οι υποχρεώσεις της, της τάξης των 800 εκατ., με συντριπτικά πρωτοφανώς αποτελέσματα για τη βιωσιμότητά της. Τούτο σημαίνει κλείσιμο ή ξαφνικό θάνατο, όπως αποκαλείται στη σχετική αργκό.
Το προηγούμενο
Αυτό συνέβη και στην περίπτωση των Κυπριακών Αερογραμμών, εξηγούν στην «Κ» πηγές από τις Βρυξέλλες. Η άγονη διαδικασία ιδιωτικοποίησής τους οδήγησε στον ξαφνικό της θάνατο. Ειδικότερα, στις 9 Ιανουαρίου του 2015 η Επιτροπή αποφάσισε ότι καθώς οι ενισχύσεις που λάμβαναν από τη Λευκωσία ήταν ασυμβίβαστες και η εταιρεία παρέμενε κρατική, έπρεπε να επιστρέψει τα χρήματα στο κυπριακό Δημόσιο.
Η αεροπορική όμως αντιμετώπιζε μεγάλα οικονομικά προβλήματα και αδυνατούσε να το πράξει. Ετσι, οι Κυπριακές Αερογραμμές οδηγήθηκαν σε ταχύτατο κλείσιμο. Είναι σαφές πως η ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεν μπορεί να επιστρέψει τα δικά της πολλαπλάσια χρέη προς το ελληνικό Δημόσιο.
Πάντως, ενώ αυτά συζητούνται για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, στην ελληνική σιδηροδρομική αγορά δραστηριοποιούνται πλέον δύο εταιρείες εμπορευματικών μεταφορών: η μία είναι η Piraeus Europe Asia Rail Logistics LTD (PEARL), η οποία αδειοδοτήθηκε προ ολίγων εβδομάδων και, κατά πληροφορίες της αγοράς, συνδέεται με συμφέροντα που «συγγενεύουν» με την προσπάθεια του Πεκίνου για την ολοκλήρωση του νέου δρόμου του μεταξιού. Η άλλη είναι η Rail Cargo Logistics Goldair, κοινοπραξία των Αυστριακών Σιδηροδρόμων (Rail Cargo Logistics GmbH) με την ελληνική εταιρεία διαμεταφορών Goldair (51%), η οποία επίσης αδειοδοτήθηκε φέτος. Κατ’ ουσίαν, εάν επιβεβαιωθούν οι ανησυχίες περί ναυαγίου στην ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, οι εμπορευματικές μεταφορές θα έχουν περάσει στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς ο κύριος μέτοχος, το κράτος, να εισπράξει οποιοδήποτε αντίτιμο.