«Κάντε λιγότερες και απλούστερες τις νομοθετικές ρυθμίσεις και αυξήστε τους ελέγχους». Αυτή την οδηγία δίνει το Διεθνές Γραφείο Εργασίας με απόρρητη Εκθεση για την αξιολόγηση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και την καταπολέμησης της μαύρης εργασίας που παρέδωσε στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας.
Η Εκθεση -την οποία παρουσιάζει η «ΗτΣ»- θα αξιοποιηθεί άμεσα αφού, με βάση το επικαιροποιημένο Μνημόνιο, το υπουργείο Εργασίας έχει δεσμευτεί να επιταχύνει τα βήματα (που δεν... έγιναν το 2012) για το «χτύπημα» της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας περιορίζοντας, ταυτόχρονα, τις απώλειες εσόδων από εισφορές (πάνω από 6 έως 7 δισ. ευρώ το χρόνο, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της κοινωνικής ασφάλισης).
Οι 13 συστάσεις
Σε 58 σελίδες, το Διεθνές Γραφείο Εργασίας παρουσιάζει τα προβλήματα και τις προκλήσεις που, ιδιαίτερα εν μέσω της οικονομικής κρίσης, αντιμετωπίζουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του ΣΕΠΕ τόσο για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας (που παραβιάζεται όλο και περισσότερο) όσο και για τον έλεγχο της αδήλωτης εργασίας (που αυξάνεται, αντί να μειώνεται). Το ΔΓΕ διαπιστώνει «πλεόνασμα» σε... νόμους και σε διατάξεις και ένα μεγάλο «έλλειμμα» σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα και στους δύο παραπάνω τομείς. Κωδικοποιημένα προτείνει:
1 Περιορισμό της πολυνομίας για τα εργασιακά. Η απλοποίηση, η μείωση και η κωδικοποίηση των διάφορων ρυθμίσεων (περιλαμβανομένων και των προστίμων, σε αρκετές περιπτώσεις) εκτιμάται ότι θα διευκολύνει το έργο των επιθεωρητών εργασίας, τους ελέγχους αλλά και τους άμεσα εμπλεκόμενους (εργοδότες και εργαζόμενους).
2 Επέκταση των ελέγχων και στον πρωτογενή τομέα όπου απασχολείται μεγάλος αριθμός εργαζομένων. Το Διεθνές Γραφείο Εργασίας καλεί την κυβέρνηση να υιοθετήσει - κυρώσει τη σχετική σύμβαση (αριθμό 81)της Οργάνωσης.
3 Περισσότερη κεντρική αυτονομία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και νέα περιφερειακή διάρθρωση με τεχνικές και διοικητικές αρμοδιότητες που θα διευκολύνουν το όλο έργο.
4 Διαχωρισμό του ελεγκτικού έργου των επιθεωρητών από το έργο της «διαιτησίας» σε εργασιακές διαφορές εργοδοτών - εργαζομένων οι οποίες αυξάνονται λόγω και της οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας θα πρέπει να υπάρχει πλήρης διαχωρισμός καθώς η διαδικασία του ελέγχου πολλές φορές «συγκρούεται» με αυτή της συμφιλίωσης.
5 Μείωση του διοικητικού έργου που, με βάση τα στοιχεία του ΣΕΠΕ, έχει αυξηθεί κατά 60% περιορίζοντας το ελεγκτικό έργο για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, την καταβολή των μισθών, τον έλεγχο του χρόνου απασχόλησης κ.α.
6 Απαλλαγή των επιθεωρητών εργασίας από τον έλεγχο της νόμιμης απασχόλησης μεταναστών από τρίτες χώρες. Μολονότι ο συγκεκριμένος έλεγχος συμβάλλει, όπως υπογραμμίζεται, στον εντοπισμό ανασφάλιστων, περιορίζει ακόμη περισσότερο το έργο της παρακολούθησης της εφαρμογής των νόμων για την εργασία.
7 Αύξηση του αριθμού των επιθεωρητών εργασίας και ενίσχυση της υλικοτεχνικής υποδομής «αμέσως μόλις τα δημοσιονομικά αρχίσουν να βελτιώνονται». Στο Σώμα ανήκουν μόνο 676 επιθεωρητές, 399 που ελέγχουν την εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας και 277 την υγιεινή και την ασφάλεια της εργασίας) ενώ για τις μετακινήσεις και τους πανελλαδικούς ελέγχους ή τις μεταφορές σε χώρους ατυχημάτων υπάρχουν μόλις... 21 αυτοκίνητα χωρίς πρόβλεψη για κάλυψη του κόστους της βενζίνης!
8 Εθνικό σύστημα εκπαίδευσης για επιθεωρητές εργασίας, αντί της... εξάμηνης μίνιμουμ κατάρτισης που προβλέπεται σήμερα.
9 Αύξηση του στόχου για τον αριθμό των ελέγχων που υποχρεωτικά θα πρέπει να διενεργεί ο κάθε επιθεωρητής του Σώματος και αξιολόγηση (οι έλεγχοι γίνονται σήμερα, ελλείψει προσωπικού και μέσων στοχευμένα σε κλάδους υψηλής παραβατικότητας, από κοινού σε αρκετές περιπτώσεις με ελεγκτές του ΙΚΑ).
10 Κοινή πρακτική ελέγχων, με τυποποιημένα ερωτηματολόγια κ.ά., στις επιχειρήσεις έτσι ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα, αλλά και να είναι εύκολος ο έλεγχος των επιθεωρητών (η τρόικα έχει ζητήσει να υπάρχουν ασφαλιστικές δικλίδες για την αποτροπή φαινομένων διαφθοράς).
11 Ενίσχυση του δικτύου επικοινωνίας και πληροφόρησης τόσο των εργοδοτών όσο και των εργαζομένων μέσω καλύτερης λειτουργίας της γραμμής καταγγελιών και της ιστοσελίδας του ΣΕΠΕ.
12 Στενότερη συνεργασία των επιθεωρητών εργασίας με δημόσιες αρχές και υπηρεσίες και ιδιαίτερα με την κοινωνική ασφάλιση και τις δικαστικές αρχές ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την αδήλωτη εργασία και την επιβολή κυρώσεων, αντίστοιχα.
13 Μεγαλύτερη σύνδεση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας με τους κοινωνικούς εταίρους καθώς διαπιστώνεται ότι η σχέση αυτή έχει διαρραγεί τα τελευταία τρία χρόνια παρά τη λειτουργία του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου (ΣΚΕΕ).
«Αδήλωτοι» πάνω από τους τρεις στους δέκα
Η κρίση αύξησε στο 35% -από 26% που ήταν το 2010- την αδήλωτη (και ανασφάλιστη) εργασία. Αυτό δείχνουν οι τελευταίοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι του 2012 που πραγματοποίησαν οι επιθεωρητές εργασίας. Με βάση τα στοιχεία:
Το 2011 το ποσοστό των ανασφάλιστων ήταν, σύμφωνα με την Εκθεση του ΣΕΠΕ, 29,98% και το 2010 στο 26%. Το 2012 αυξήθηκε αγγίζοντας το 35%.
Τα υψηλότερα ποσοστά ανασφάλιστων - αδήλωτων εργαζομένων, όπως προκύπτει τόσο από το ΣΕΠΕ όσο και από την Ειδική Υπηρεσία Ελέγχων του ΙΚΑ, εντοπίζονται στους κλάδους της εστίασης και διασκέδασης, σε βιοτεχνικές - βιομηχανικές ζώνες, σε κομμωτήρια, πρατήρια βενζίνης, σταθμούς αυτοκινήτων, μεταφορές, καθαρισμούς, κατασκευές, καταλύματα και εταιρείες security.
•Αρνητικά αξιολογεί το Διεθνές Γραφείο Εργασίας την αποτελεσματικότητα των ελέγχων τόσο για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας που παραβιάζεται εν μέσω κρίσης όσο και για την καταπολέμηση της αδήλωτης-ανασφάλιστης εργασίας η οποία αυξάνεται
•«Κλειδί» η απλοποίηση της νομοθεσίας που πρέπει να γίνει μέσα στο 2013, σύμφωνα με την έκθεση-οδηγία της τρόικας προς το υπουργείο Εργασίας
του Γιώργου Γάτου απο http://www.imerisia.gr/